دستگاه خودپرداز (ATM) و دستگاه خود دریافت (VTM) نوعی از تجهیزات بانکداری هستند که برای انجام تمام امور خدماتی بانکی، دریافت و پرداخت وجه نقد قبوض کاربرد فراوانی دارند. به طوری که امروزه در هر شهر یا روستا انواع دستگاه خودپرداز بانکی را می توان یافت. دستگاه های خودپرداز و خوددریافت، دو نوع متفاوت از تجهیزات پرداخت و دریافت وجه نقد هستند و عملکرد آن ها با یکدیگر فرق دارد. در جامعه امروزی با پیشرفت فناوری و بانکداری جدید، ضرورت دارد تا یک یا چند دستگاه خودپرداز و خوددریافت در بانک ها باشد.

این دستگاه ها علاوه بر این که سرعت، دقت و امنیت دارند رضایت مشتریان را جلب می کند و موجب تسهیل در عملیات بانکی نیز می شوند. برای استفاده از هر دو دستگاه داشتن کارت بانکی الزامی می باشد.

دستگاه خوددریافت چیست؟
تمام افراد با دستگاه خودپرداز آشنا هستند. در جهت بهبود و پیشرفت روش های بانکداری جدید، دستگاه دیگری مورد توجه بانک ها و موسسات مالی قرار گرفته است که از آن با عنوان دستگاه خودپرداز یاد می شود. عملکرد دستگاه خوددریافت، شبیه دستگاه خودپرداز است اما در برخی موارد با آن فرق دارد.
مشتریان به وسیله دستگاه خوددریافت می توانند تمام امور پرداختی وجه نقد را می توان در زمانی کم و با سرعت و امنیت بالا انجام دهند. کاربران باید کارت ملی و کارت اعتباری را هنگام استفاده از دستگاه خوددریافت به همراه داشته باشند. از دیگر خدماتی که این دستگاه ارائه می دهد می توان به واریز وجه نقد به حساب مشتریان، پرداخت قبوض، واریز مبلغ چک با عدد معین، دریافت صورتحساب و … اشاره کرد.

برای مثال برای اگر بخواهید مقداری وجه نقد را به حساب فرد دیگری واریز کنید، به همراه کارت اعتباری خود به دستگاه خودپرداز مراجعه می کند و پس از وارد کردن رمزعبور، وجه نقد را درون محفظه دریافت پول قرار دهید، بعد از تایید مبلغ و پایان عملیات واریز وجه نقد با موفقیت انجام می شود و دیگر نیازی نیست در صف ها طولانی بانک منتظرباشید و زمان را از دست دهید.

کاربردهای دستگاه خوددریافت:
1. واریز وجه نقد به حساب
2. واگذاری چک اشخاص به دستگاه خوددریافت و گرفتن رسید و کپی چک
3. پرداخت قبوض
4. دریافت صورتحساب
5. دریافت موجودی

و خدماتی مانند انتقال وجه، دریافت کارت هدیه به صورت آنی، مسدود کردن کارت، فعال کردن کارت، برداشت وجه، و … از دیگر ویژگی های دستگاه های خوددریافت می باشند.

تفاوت خودپرداز و خوددریافت چیست؟
تفاوت در پرداخت و دریافت وجه نقد مهم ترین تفاوت بارز دستگاه خودپرداز و خوددریافت است. با دستگاه های خودپرداز امکان واریز وجه نقد به حساب فرد دیگری وجود ندارد اما به وسیله دستگاه خوددریافت این امکان وجود دارد. امکان چاپ رسید و صورتحساب توسط هر دو دستگاه وجود دارد. همچنین امکان پرداخت قبوض و انتقال وجه به صورت کارت به کارت توسط هر دو دستگاه انحام می شود.

هدف اصلی دستگاه های خوددریافت، کمک به بانکداری و خدمات غیرحضوری است و در بانک هایی که تعداد تراکنش و مشتریانی بیشتری دارند حائز اهمیت است. همچنین ادغام دستگاه های خودپرداز و خوددریافت در آینده می تواند باعث رشد دستگاه های خود مشارکتی شود و کسب درآمد از این راه را بهبود بخشد.